Koelreuteria paniculataGele zeepboom

De Nederlandse naam voor Koelreuteria paniculata is koelruit of blazenboom. Oorspronkelijk komt deze boom in het noorden van China in het wild voor. De Engelse benamingen verwijzen hier naar: Chinese rain tree, China tree. De eerste exemplaren werden als zaden door Engelse plant hunters meegenomen en hebben daarna hun weg over geheel Europa gevonden.

Blad
Het blad is geveerd, ook wel samengesteld genoemd.
Er verschijnen dus reeksen kleine blaadjes aan één bladsteel. Elk blaadje is op zich ook nog eens op een aparte manier gekarteld. Het blad ziet er derhalve zeer decoratief uit, wat in de herfst nog eens versterkt wordt door de fraaie, gele kleur. In het voorjaar hebben de knoppen en ook het blad bij het uitlopen een roodachtige kleur, die echter al snel naar lichtgroen verkleurt - soms voorzien van een grijzige waas.

Bloemen
Die verschijnen voor een boom op een onverwacht moment: in het midden
van de zomer, soms zelfs nog wat later. Grote pluimen met gele bloempjes zorgen voor een vrolijke noot op een moment, waarop er verder in de tuin niet al te veel meer in bloei staat, want er zijn maar weinig bomen die in juli of augustus bloeien. Deze door weinigen verwachte bloei zorgt daarom voor een opvallend moment in de tuin. De gele bloemen worden opgevolgd door blaasvormige zaden, die dikwijls naar rood verkleuren en de plant daarom ook in het najaar nog een aantrekkelijk accent geven.

Groeivorm
Doordat de bladeren op gelijke afstand aan de takken verschijnen, zorgen
ze ervoor, dat ook de kroon van de boom een regelmatige vorm bezit: het heeft wel iets weg van een grote paraplu. Omdat het blad echter klein is en gemakkelijk gefilterd licht doorlaat, kan er ook onder de boom nog het nodige worden aangeplant.

Algemeen
Standplaatseisen: Het leuke van deze boom is, dat je hem ook als struik kunt planten. Hij groeit dan al gauw met meer stammen uit tot een decoratief geheel en is derhalve uiterst geschikt om als solitair, dus alleenstaand, te worden aangeplant. De praktijk leert, dat een dergelijke meerstammer veel minder snel te hoog zal worden als een boom met slechts een enkele stam. Alhoewel Koelreuteria in onze streken nooit tot een echte woudreus uitgroeit, is deze boom toch ook niet weer niet voor de allerkleinste tuin geschikt. Wel komt hij - op de juiste plaats aangeplant - in een gemiddelde tuin prima tot zijn recht. Een hoogte van 5 meter moet op den duur toch haalbaar zijn. Deze soort is natuurlijk ook als boompje verkrijgbaar.
Geplant in normale, doorlatende tuingrond op een zonnige, zo mogelijk wat beschutte plaats zal Koelreuteria paniculata u niet teleurstellen.
Snoei: niet nodig, tenzij er dood hout gesnoeid moet worden. Wel moet er rekening mee wordt gehouden, dat de kroon op den duur toch gemakkelijk een doorsnede van 3 tot 5 meter kan krijgen.
Een koelruit heeft sponsachtig merg in de takken en stengels. Als dit merg door snoeien wordt 'bloot'gesteld, dan is aantasting door onder andere de koraalzwam vrijwel zeker. Moet er toch worden gesnoeid, dan moet de wond absoluut worden afgedekt met een wondbalsem om het merg te beschermen.
Winterhardheid: Koelreuteria verdraagt temperaturen tot -15 graden Celsius zonder enige vorstschade op te lopen.