Trachycarpus fortuneiEuropese palm

De palmboom Trachycarpus fortunei. Eigenlijk is dit de meest winterharde palm, geschikt om zonder enige bescherming in volle grond te zetten in Noordwest-Europa. Niet verwonderlijk als je de plaats van oorsprong kent: de hoger gelegen gebieden aan de Himalaya. Sneeuw in de winter op de bladeren is er normaal. Prachtige palm overigens, maakt een vezelachtige stam aan en grote, waaiervormige bladeren. Stelt niet veel eisen aan de bodem, afgezien van een goede drainage. Deze windmolenpalm staat graag in volle zon, en overleeft vriestemperaturen tot -17øC / -18øC. Deze palmboom wordt dikwijls met een verkeerde naam te koop aangeboden in de tuincentra, onder de naam Chamaerops excelsa". Die benaming is verouderd en verkeerd, want het geslacht Trachycarpus is niet verwant met de soort Chamaerops. Daarom werd de offici‰le naam (vele jaren geleden) gewijzigd.

De meest geschikte palm voor de buitenteelt is de gemakkelijk verkrijgbare Trachycarpus fortunei. Deze soort combineert eigenschappen als groeikracht en een grote vorstbestendigheid met een matige gevoeligheid voor natte koude. Door een late nachtvorst of een vroeg invallende winter wordt geen schade veroorzaakt, want de Trachycarpus behoudt zijn vorstbestendigheid het gehele jaar. Bij proeven is gebleken, dat de plant plotselinge kortstondige temperatuurdalingen (tot diep onder nul) weerstaat. Bij een zorgvuldig gekozen warme en voedzame groeiplaats die tegen (vooral de noorden- en oosten) wind beschut is, kan deze palm zich met winterbeschutting in ons klimaat handhaven.

Trachycarpus fortunei behoort tot de palmen met waaiervormige bladeren. Deze kunnen een doorsnede van bijna 1 m bereiken. De stammen van jongere exemplaren zijn geheel bedekt met een dikke laag juteachtige vezels. Zaailingen groeien de eerste jaren traag, maar wanneer zich eenmaal een stammetje gevormd heeft, kan de hoogte in vijf tot tien jaar met 1 m. toenemen. Pas bij een stamhoogte van 1 tot 2 m verschijnen in het voorjaar de mooie oranjegele bloeiwijzen. Trachycarpus is tweehuizig en daarom komen er palmen met uitsluitend mannelijke en met uitsluitend vrouwelijke bloemen voor. De vrouwelijke bloemen worden na bestuiving in de loop van de zomer gevolgd door trossen niervormige zaden. Bij rijping verkleuren deze naar blauwzwart. De zaden kiemen goed, mits ze vers zijn. De palmzaailingen houden van een lichtbeschaduwde plaats om zich goed te kunnen ontwikkelen.



In de vollegrond
Net als andere palmen hebben de Trachycarpussen een hekel aan verpoten. Het duurt zeker twee tot drie jaar voordat de palm lekker begint te groeien. Hij heeft een voorkeur voor kleiachtige grond (wel goed doorlatend!), maar ook op zand doet 'ie het goed maar het duurt daar misschien wel 5 jaar voordat de groei goed gaat beginnen.


Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van Trachycarpus is in de beboste gebieden van Centraal China en Noord-lndia (tot boven 2000 m). De Trachycarpussoorten hebben hun weg gevonden naar de koelere gebieden van West-Europa en de rest van de wereld, omdat Robert Fortune op een van zijn reizen naar China zaden naar Europa bracht. Op plekken waar de winters niet al te streng zijn, treft men ze tegenwoordig als vanzelfsprekende beplanting aan, vooral langs de Atlantische kust tot aan Normandi‰, en van Zuid-Engeland tot aan West-Schotland. Maar ook bij een aantal beschut liggende Zwitserse meren voelt Trachycarpus fortunei zich goed thuis. Op beschutte standplaatsen kan deze palm nog veel noordelijker voorkomen. In onze streken moeten we echter elk jaar voorbereid zijn op die ene zeldzame, strenge winter en maatregelen treffen.

Trachycarpus fortunei
Ook wel Chinese henneppalm, waaierpalm of windmolenpalm genoemd is in onze regio een van de meest winterharde palmen. Deze palm met zijn opvallende grote, waaiervormige bladeren is dan ook van oorsprong afkomstig uit Zuidoost-Azi‰ en ze zijn zelfs terug te vinden op hogere plaatsen in het Himalayagebergte waar het normaal is dat er sneeuw op de bladeren ligt. Het is dan ook een van de bekendste, populairste en makkelijkste palmen die jouw tuin een zuiders tropisch sfeertje kunnen geven. De Trachycarpus fortunei kan in de winter temperaturen verdragen tot -15øC. De planten hebben van nature al een goede bescherming voor de vrieskou door de vezelachtige, behaarde stam met de stekelloze bladstelen.



Bij de aankoop van een jonge plant is het wel aan te raden om deze de eerste winters bij langdurige vorst af te schermen. Plant de Trachycarpus in een goed water doorlaatbare, vruchtbare bodem en dat op een zonnige en windluwe standplaats. Geef hem bij warm zomerweer gerust een emmer water en in het groeiseizoen mag je daar om de paar weken vloeibare mest aan toevoegen. Eens de palm aan de groei is kan deze elk jaar 20 tot 40 cm aangroeien.


Dit exemplaar werd 8 jaar terug aangeplant toen die een hoogte had van 50 cm.
Inmiddels groeit hij aan een tempo van 30 cm/jaar en heeft de stam een hoogte van 260 cm bereikt.

De planten doen het ook goed in kuipen en potten maar op een goede standplaats in de volle grond zullen ze vlugger groeien. In een kuip groeien ze niet alleen trager, maar de bladeren die ze vormen zijn ook een stukje kleiner en de bladkruin op zich is meer gedrongen. Plant je ze toch in een kuip zorg er dan voor dat deze voldoende groot is zodat je ruim water (en voeding) kan geven en hoe groter en zwaarder de pot hoe minder kans dat de palm kan omwaaien. In de winter plaats je planten in een kuip best op een beschutte standplaats uit de uitdrogende wind. Hou de pot in de winter vrij droog en geef de plant om de paar jaar een grotere kuip. Het voordeel van de planten in kuip is dat je ze regelmatig kan verplaatsen op de plaats waar je dat wenst.


Trachycarpus fortunei doet het ook perfect in kuipen voor op het terras of balkon.

Als de planten het naar hun zin hebben, maak je veel kans dat ze elk jaar opnieuw bloeien met grote trossen vol gele bloemen. Heb je zowel een vrouwelijke als een mannelijke plant in de tuin staan, dan zal er ook kiemkrachtig zaad worden gevormd.


bloei van de mannelijke Trachycarpus fortunei

Dat verse zaad is ook in ons land kiemkrachtig en kan zelfs even goed buiten in de volle grond worden uitgezaaid dan in kuipen of potten. Na ongeveer twee weken kan het verse zaad al gekiemd zijn. Vele jaartjes geduld is wel vereist om tot een plant van enig formaat te geraken. Eenmaal de plant goed aan de groei, kan het echter snel vooruit gaan. Daarom is het wel aan te raden te starten met een plant die al aan de groei is. De beste periode om deze aan te schaffen is tussen maart en september met een voorkeur voor het voorjaar zodat de planten een hele zomer de tijd hebben om zich goed met hun wortels in de grond te verankeren.

"